تشابه و اِحکام در قرآن در چه معانى و مفاهیمى به کار رفته است ؟

 تشابه و اِحکام در قرآن در چه معانى و مفاهیمى به کار رفته است ؟ در استشهاد بر معانى , آیات مربوطه را مرقوم دارید.
 دربارهء <تشابه و اِحکام > آیات قرآنى سه قول است :
1 عده اى قائلند که آیات قرآنى همه اش محکم است و هیچ آیه متشابهى در قرآن نیست . دلیلشان آیهء دو ازسورهء هود است : <کتابٌ اُحْکِمت آیاته ; این قرآن , کتابى است که آیات آن محکم و استوار است >.
2 برخى معتقدند که همهء آیات قرآن متشابهند. اینان استشهاد مى کنند به آیهء 23سورهء زمر که مى فرماید: <اللّه انزل احسن الحدیث کتابً متشابهاً>.
3 گروه سوم مى گویند که آیات قرآن دو گونه اند: یک دسته آیات محکمات و دستهء دیگر, متشابهات مى باشند.این دسته استشهاد مى کنند به آیهء هفت از آل عمران :
<هو الّذى انزل علیک الکتاب منه آیاتٌ محکماتٌ هنّ ام الکتاب و اُخَرُ متشابهات فامّا الّذین ...;() او کسى است که (پـاورقى 1.آل عمران (3 آیهء 7
این کتاب جآسمانى ج را بر تو نازل کرد. قسمتى از آن , آیات <محکم > جصریح و روشن ج است که اساس این کتاب مى باشد, ج وهرگونه پیچیدگى در آیات دیگر, با مراجعه به این دسته آیات , برطرف مى گرددج و قسمتى از آن , <متشابه > است آیاجآیاتى که به خاطر بالا بودن سطح مطلب و جهات دیگر, در نگاه اوّل , احتمالات مختلفى در آن مى رود, ولى با توجه به آیات محکم , تفسیرآن ها آشکار مى گرددج اما آن ها که در قلوبشان انحراف است , به دنبال متشابهات اند, تا فتنه انگیزى کنندجو مردم را گمراه سازندج , و تفسیر جنادرستى ج براى آن مى طلبند. در حالى که تفسیر آن ها را, جز خدا و راسخان در علم , نمى دانند. آن ها جکه به دنبال فهم و درک اسرار همهء آیات قرآن در پرتو علم و دانش الهى هستندج مى گویند: ما به همهء آن ایمان آوردیم . همه از طرف پروردگار ما است و جز صاحبان عقل , متذکر نمى شوند جو این حقیقت را درک نمى کنندج >.
منظور از آیات محکم و متشابه چیست ؟
واژهء محکم در اصل از <اِحْکام > به معنى ممنوع ساختن گرفته شده است . به همین دلیل به موجدات پایدار واستوار, محکم مى گویند زیرا عوامل انحرافى را مى زدایند. نیز سخنان روشن و قاطع که هر گونه احتمال را از خوددور مى سازد, محکم مى گویند و دانش را از این جهت حکمت مى گویند که انسان را از بدى ها باز مى دارد.
بنابراین مراد از <آیات محکمات > آیاتى است که مفهوم آن به قدرى روشن است که جاى گفت گوو بحث در آن نیست .
واژهء متشابه در اصل به معنى چیزى است که قسمت هاى مختلف آن شبیه یکدیگرند. به همین جهت به جمله ها وکلماتى که معنى آن ها پیچیده است و گاهى احتمالات مختلف دربارهء آن داده مى شود, متشابه مى گویند.
بنابراین به آیاتى که معانى آن در بَدْو نظر پیچیده است و در آغاز, احتمالات متعددى در آن مى رود. متشابه مى گویند.() اصطلاح محکم و متشابه در مورد حدیث نیز استعمال شده است . حدیث محکم , حدیثى است که در(پـاورقى 1.ناصر مکارم شیرازى و همراهان , تفسیر نمونه , ج 2 ص 432و 433
دلالتش بر مراد, به خاطر روشن بودن , نیازى به قرینه ندارد, ولى متشابه چه در متن و چه در سند در دلالتش برمقصود, نیاز به قرینه و ممیزات رجالیه دارد.()
(پـاورقى 2.زین العابدین قربانى , علم حدیث , ص 123
گرچه دربارهء معناى محکم و متشابه , مفسران اقوال و احتمالات زیادى ذکر کرده اند.
فخر رازى در تفسیر کبیرش , چهار قول , مرحوم طبرسى در مجمع البیان , پنج تفسیر, نویسندهء شیعه چه مى گوید>,() ده قول و مرحوم علامه طباطبایى در المیزان , شانزده قول و بالاخره , البحرالمحیط حدود بیست قول در(پـاورقى 3.سراج انصارى , شیعه چه مى گوید, ص 346
تفسیر آن ذکر کرده اند, ولى مناسبترین قول و تفسیر, همان چیزى است که ذکر شد.
این که در سورهء هود تمام آیات قرآن <محکم > قلمداد شده , به خاطر ارتباط و به هم پیوستگى آیات قرآن است .در سورهء زمر تمام آیات قرآن , متشابه معرفى شده که به این معنا است که همهء آیات قرآن از جهت درستى و صحت وحقیت همانند یکدیگر مى باشند.()
(پـاورقى 4.ناصر مکارم شیرازى و همراهان , تفسیر نمونه , ج 2 ص 434